Een klassieke en poëtische bundel voor jong en oud, met een selectie van 21 fantasie- en dierenverhalen. Verhalen die je steeds opnieuw wil luisteren omdat je de dieren niet kunt vergeten.

Misschien wisten zij alles

GRRR! ARGH! UMPF! - Der Klassiker zum Thema Wut Eigentlich leben die Tiere im Wald friedlich zusammen. Es sei denn, die Feuerkröte zieht dem Eichhörnchen an den Ohren und verdreht der Schnecke die Fühler. Doch ist ihr Gejammer überhaupt Wut? Und was ist mit dem Fluchen, wenn der Elefant dem Eichhörnchen beim Tanzen auf die Füße tritt? Ist es echte Wut, wenn der Schwan die Party verlässt, weil der Frosch in die Torte springt? Ganz egal, findet die Ameise. Besser als wütend zu sein ist es doch, dem Plätschern des Flusses zu lauschen … Die Spielarten der Wut, virtuos gelesen von Felix von Manteuffel.

Wird denn hier keiner wütend?

Het leuke aan versjes en verhalen is dat je ze overal kunt meenemen in je hoofd. Met dit luisterboek heb je meteen een hele dierentuin om je gezelschap te houden: ijsberen, varkentjes, kikkers en krekels, veldmuizen en kattekwaad-katten. Zet je oren open en ze komen binnen. En als je goed luistert naar de prachtige muziekjes van Jan Hautekiet, dan zie je vast ottertjes fietsen, hamsters draaien en eekhoorns rollen. Inhoud De familie Kribbekat (Annie M.G. Schmidt) Luchtoog (Mies Bouhuys) Ajasses (Theo Olthuis) De eekhoorn was bedroefd (Toon Tellegen) Drie ouwe ottertjes (Annie M.G. Schmidt) Op een ijsbeer (Kees Stip) De geheimzinnige mompelaar (Koos Meinderts) De lapjeskat (Annie M.G. Schmidt) De veldmuis (D. Tomkins) Springen zei de slak (Toon Tellegen) Van een kikkertje (Herman Poort) Iedereen heeft een staart (Annie M.G. Schmidt) Op een konijn (Kees Stip) Het hokje van mijn hamster (Nannie Kuiper) Ik moet op reis eekhoorn (Toon Tellegen) Op een ochtend ging de mier (Toon Tellegen) Toen de mier weer eens (Toon Tellegen) Een heel klein varkentje (Annie M.G. Schmidt) 's Avonds laat (Annie M.G. Schmidt) Ik ben zo moe zei 't geitje (Ienne Biemans)

Kathy Lindekens leest dierenverhalen

De mol krijgt nooit een brief, en ook de pinguïn voelt zich verlaten aan de rand van de wereld. Maar het eenzaamst van iedereen voelt de egel zich, en hij vraagt zich af of er één iemand het allereenzaamst is. Toch leidt eenzaamheid niet altijd tot groot verdriet, want 'niemand mag vergeten,' zegt de egel, 'dat ik óók gelukkig ben.' De verdrietigste dierenverhalen die in Houd moed zijn verzameld, bieden de lezer troost en hoop.

Houd moed

De muis is vol ontzag voor iedereen die moed heeft. Dat zou hij ook wel willen, moed hebben, en vooral de moed om een toespraak te houden. Zo een waardoor iedereen zal omvallen van verbazing en voorgoed zal veranderen. Dan zal hij niet langer de grijze muis zijn, maar de overdonderende en baanbrekende muis. Lange tijd denkt hij na over zijn toespraak, maar telkens deinst hij weer terug om hem ten overstaan van alle dieren te houden.

Het voornemen van de muis

De sluipwesp ging op de hoogste tak van de den zitten en riep: ‘Blijf maar weg!’ en ‘Ik ben heel blij dat je weg bent!’ en ‘Kom maar nooit meer terug!’ en ‘Als je terugkomt jaag ik je meteen weer weg!’ 	Nadat hij uren zo had geroepen en schor was geworden klom hij naar beneden. 	‘Waarom roep je dat?’ vroegen de dieren hem. Sommigen balden hun vuisten of scherpten hun nagels. Ze waren woedend. Ze misten de mier en wilden dat hij terugkwam. 	‘Sst,’ fluisterde de sluipwesp, ‘ik wil ook dat hij terugkomt. Ik doe tegenstrijdig. Zo heet dat.’ In Maar kom wel terug! staan de dierbaarste verhalen van Toon Tellegen over weggaan, achterblijven en gemis.

Maar kom wel terug!

313 verhalen over de eekhoorn en alle andere dieren.

Elke dag van het jaar schrijft de prins een brief aan Doornroosje. Hij is onderweg naar haar kasteel om haar wakker te kussen. De ene keer is hij vol verwachting, de andere keer mismoedig, en weer een andere keer vraagt hij zich af of hij wel echt op weg is. Zo levert elke dag een prachtige brief op over het leven, over het onderweg zijn, over verlangen en over de liefde.

Brieven aan Doornroosje

Het liefst zou de kikker met iemand samen willen kwaken, of, nóg liever, met zijn tienen of zijn honderden in een reusachtig koor. De wesp wil veel liever dan te moeten steken gewoon gezellig met iemand theedrinken, zoals de olifant het liefst van al met de slak zou willen dansen, en nog wel boven op zijn huisje. En ondertussen verzucht de eendagsvlieg: ‘Was ik maar de duizendjaarsvlieg, dan kon ik een heel jaar bij je op bezoek blijven, muis.’ In Het liefst van al staan de mooiste dierenverhalen over wensen en verlangens, en over het hebben van een droom.

Het liefst van al

Na het grote succes van de cadeauboekjes Wij alleen, Ik zal altijd en Het liefst van al verzamelt Toon Tellegen nu zijn bijzonderste dierenverhalen voor iedereen die een ander bewondert, of zich juist zelf uitverkoren voelt en uniek is. ‘Ik wil voortaan alleen nog met jou dansen,’ zegt de neushoorn tegen het everzwijn. ‘Jij bent de enige in de hele wereld die voor mij bestaat.’ Iedereen kent wel iemand die speciaal is. Iemand die ergens de beste in is, die boven alle anderen uitsteekt. Er is er maar één die de liefste is, er is er maar één die mij het beste begrijpt, er is er maar één die ik wil bedanken... Er is er maar één zoals jij.

Er is er maar één

De egel verlangt naar gezelschap maar wil tegelijk alleen zijn, de mier vertrekt maar blijft toch de stemmen van alle andere dieren horen, de olifant wil niets anders dan in een boom klimmen, ook al valt hij steeds naar beneden. De gedienstige sprinkhaan, de egoïstisch kwakende kikker en de krekel met het sombere gevoel in zijn hoofd – elk dier in het bos heeft zo zijn eigenaardigheid. ‘Maar Toon Tellegen,’ schreef de Volkskrant, ‘mag alles nog zo omdraaien, vergroten, verkleinen en verdwazen, nergens verhult hij zijn onderwerpen: herkenbaar menselijk gedrag en herkenbare menselijke emoties.’ Na de zeer succesvolle en inmiddels klassieke verzamelbundels Misschien wisten zij alles en Iedereen was er zijn héél veel dierenverhalen die Toon Tellegen sindsdien schreef samengebracht in deze nieuwe monumentale compilatie Ze wisten er meer van.

Ze wisten er meer van

‘God wist alles, maar niet of hij wel bestond.’ God bestaat steeds opnieuw in Toon Tellegens gedachten. Soms is hij een kluizenaar, dan weer wordt hij wegens wangedrag aangehouden of is hij een buitengewoon goede balletdanser. Ook in de zomer draagt hij een dikke winterjas en regelmatig twijfelt hij eraan of de mensen van hem houden. Gelooft hij wel in zichzelf ? Hij zit een keer in iemands hoofd, hij wordt betrapt op overspel, hij bedenkt een nieuwe, betere God, hij is af en toe onredelijk en kwaadaardig. Maar ook liefdevol en onzeker. Hij lijkt verdacht veel op een mens, maar is toch steeds God. Toon Tellegen speelt op weergaloze wijze met onze ideeën, gevoelens en verlangens over het bestaan van God in de wereld: briljant, diepzinnig en ongelooflijk geestig.

God onder de mensen

De eekhoorn, die de mier mist wanneer die op reis gaat, vindt verdriet een naar gevoel dat pijn doet in zijn hoofd, en de kraai wil niets liever dan zich sámen met iemand mismoedig voelen. In tijden van eenzaamheid, afscheid en gemis is er gelukkig altijd wel een dier dat een ander moed in wil praten: ‘Jij kunt ook mooi fladderen,’ zegt de vlinder tegen de zwaan, ‘als je maar aan iets anders denkt als je ergens aan denkt.’ Na het grote succes van Wij alleen koos Toon Tellegen ditmaal zijn mooiste dierenverhalen die troost kunnen bieden en bemoedigend kunnen zijn voor wie het even nodig heeft.

Ik zal altijd

Voor de Liefdes-Boekenweek 2002 stelde Toon Tellegen de bundel alleen liefde samen met zijn mooiste liefdesgedichten. De luxe uitgave van destijds verschijnt nu speciaal in een goedkope editie. Ze wandelt Ze wandelt door mijn gedachten Heen en weer Soms stapt ze er even uit, Springt er met een enorme sprong- kletterend glas, gebroken sponningen-weer in. Gonzend licht en gonzende herinneringen-ontelbare. Eén zal er gaan steken-in welke jurk, met welke geur? En waarom komt ze nooit door de deur, waarom nooit schuchter en onzeker klopt ze even?

Alleen liefde

Het nijlpaard droomt van de neushoorn, denkt aan niets anders meer. Heeft hij hem onrecht aangedaan, teleurgesteld? De neushoorn, die door alle dieren aanbeden, geprezen, bejubeld en gevreesd wordt, die met het puntje van zijn hoorn meer licht geeft dan het vuurvliegje, die mooier kwaakt dan de kikker ooit zal kwaken... Wakker worden zonder aan hem te denken, dát wil het nijlpaard, zonder honderden dieren ‘Neushoorn!’ te horen roepen, zonder van hem te moeten dromen. En toch is de neushoorn zijn beste vriend, zal hij hem altijd helpen als dat nodig is en niet op zijn tenen trappen als ze samen dansen.

De droom van het nijlpaard

'Ik wou dat ik in mijn hoofd kon kijken, dacht de egel. Wat een rommel moet het daar zijn! Waarom kan ik wel mijn huis opruimen en mijn hoofd niet?' In De egel, dat ben ik, een boek dat een bijzondere plaats inneemt in het oeuvre van Toon Tellegen, staan de wederwaardigheden, de verlangens en de diepste gedachten van de egel centraal. Of zijn het die van de schrijver zelf?

De egel, dat ben ik

Er zijn dagen in het jaar waarop niemand jarig is. Op een van die dagen zitten de dieren zwijgend bij elkaar. Totdat de krekel plotseling opspringt en roept: 'Maar als er niemand jarig is, waarom vieren we dan niet de verjaardag van niemand?' Het feest is een groot succes, en vanaf dat moment vieren ze jaarlijks niemands verjaardag alsof het een verjaardag van een van hen is. De kakkerlak hoopt altijd op beschimmelde cadeaus, de slak wenst dat op zijn verjaardag de tijd stilstaat, want hij heeft zo'n hekel aan alles wat voorbijgaat, en de mammoet viert nu ook zijn achtendertigduizendzeshonderdzevenenveertigste verjaardag het liefst ver weg in zijn eentje.

Niemands verjaardag

Op een dag besluit de mier van huis weg te gaan. De achterblijvende dieren gaan allemaal anders met het vertrek van de mier om. De een wordt treurig, de ander gaat nóg meer eten, een derde raakt in paniek. Maar één ding staat vast: ze missen de mier ontzettend. Ook de mier laat van zich horen. Hij is ver van huis en hoort stemmen in zijn hoofd. Zijn het de andere dieren? In zijn aantekeningen doet hij poëtisch verslag van zijn heimwee.

Het vertrek van de mier

Teunis heeft het niet gemakkelijk, want hij is een olifantenkind. Op school valt hij erg op tussen de mensenkinderen, en hij barst uit alle kleren die hij in de winkel aanpast. Zijn vader is ontdekkingsreiziger: hij ontdekt zeldzame dieren en ook zeldzame mensen. Ergens ver weg. ‘Kan hij die niet hier ontdekken?’ vraagt Teunis weel eens aan zijn moeder. Want hij mist zijn vader. Bekroond met een Zilveren Griffel.

Teunis

Een bundel tragische vadergedichten die zowel surrealistisch als pijnlijk herkenbaar zijn. De vaderfiguur is hier een 'verzonnen' vader, net als de moeder en de broers - het zijn eigentijdse parabels die de complexe ervaringen van de vader uiteenzetten. Ze vergroten de dagelijkse ervaringen uit, waardoor de bundel zowel ongemeen en hard als warm en uitnodigend is.

Raafvogels

De stoftor woont op de maan. Niemand weet van zijn bestaan. Ver weg ziet hij alle andere dieren. Op een dag roept hij zomaar door een toeter: ‘Het spijt me!’ De dieren horen hem en elk van hen denkt dat die woorden voor hem zijn bestemd. De neushoorn meent dat het nijlpaard het zei toen die op zijn tenen trapte, de beer gelooft dat hij het net zélf zei toen hij alle taarten had opgegeten, en de eendagsvlieg kijkt omhoog: ‘Bent u het die heeft bepaald dat ik maar één dag heb?’ Terwijl de woelrat vindt dat spijt nergens voor nodig is, net als kiespijn, jeuk en koude voeten, overweegt de stoftor te roepen: ‘Het spijt me dat ik heb geroepen dat het me spijt.’

Het leed van de stoftor

Na het prachtige programma De trein naar Pavlovsk en Oostvoorne en andere verhalen, een literair concert met een elfkoppig ensemble en verteller/schrijver Toon Tellegen, gaat nu een kleiner gezelschap met hem op tour: Het Wisselend Toonkwintet. In dit programma staan zijn dierenverhalen centraal. De absurde en ontroerende verhalen zijn bij uitstek geschikt voor improvisaties en de composities van Corrie van Binsbergen en haar kwintet. Het levert een gevarieerd en aantrekkelijk programma op, dat ook geschikt is voor kinderen. Verteller: Toon Tellegen Gitaar: Corrie van Binsbergen Trombone & lapsteel: Joost Buis Piano: Albert van Veenendaal Bas & tuba: Hein Offermans Percussie: Alan ‘Gunga’ Purves Genomineerd als Beste luisterboek 2007. Inhoud Wat wij horen Een brief voor altijd Tellen De zekerheid De boktor Niet klimmen De verjaardag van de bizon Spijt Het feest van de kameel De brief van de krekel Tussenspel Zijn Een onzeker slokje De muur De tor tilt de wereld op Moe Breken De verjaardag van de tor Op een donkeren dag Voorbij

Dierenverhalen

Toon Tellegen op zijn best: minieme variaties, grote gevolgen Op een ochtend aan het begin van de zomer wordt Vink wakker en denkt aan Dora. Hij had haar willen vragen mee naar het strand te gaan, maar durfde niet. ‘Altijd zou ik een jongen blijven van een jaar of zestien, die iets wilde vragen, die zijn hart voelde bonzen, die zijn hoofd voelde gloeien, maar niets vroeg.’ Wat volgt zijn Vinks dromen, gedachten, wensen en nachtmerries: 52 variaties in zijn reactie op Dora, die met een picknickmand binnenkomt en vraagt of hij meegaat naar het strand. Er is een vaas met gladiolen die omvalt, er is een dreigende waarschuwing van ene mijnheer Leenderts en er is een koor dat over de liefde zingt. Maar vooral zijn de variaties een scala van herkenbare emoties en stemmingen.

Dora

Karel Soudijn in NRC Handelsblad: `In veel van zijn gedichten geeft hij een opsomming van observaties, redeneringen of overwegingen. Zo n opsomming is bij Tellegen fascinerend, juist omdat de contrasten die hij in zijn lijstjes oproept bedreigend zijn. Veel opsommingen lijken bij hem uit te lopen op iets rampzaligs. Merkwaardigerwijze blijft de explosie toch steeds achterwege. De ramp voltrekt zich niet, of althans nooit geheel. Even is er uitzicht op een diep ravijn. Soms tuimelt de dichter erin, maar hij kan zich in zijn val altijd weer vasthouden aan een struik of boomtak. Licht gehavend klautert hij naar boven, waar hij zijn gezicht snel weer in de plooi weet te krijgen. De climax die de lezer aan het slot van een gedicht verwacht, is vaak een anticlimax. Door zo n anticlimax krijg ik bij het lezen van gedichten van Toon Tellegen het gevoel, dat die poëzie nog niet af is. Maar ook hier zit weer zo n contrast: het onaffe leidt er bij deze gedichten toe, dat de lezer moeilijk los komt van regels die eerder geschreven werden. Teruglezend ga je op zoek naar wat een opsomming nu zo fascinerend maakte. Als de gedichten werkelijk in een explosie zouden eindigen, dan zou het effect meer dat van vuurwerk zijn: lichtflitsen die, hoe fraai ook van kleur, snel uitdoven en uit het geheugen verdwijnen. Tellegen steekt echter een vuur aan, dat lang door blijft smeulen.

De aanzet tot een web

Wiel Kusters in De Gids: `Tellegens poëzie, zeker die uit zijn tweede en derde bundel, is doortrokken van een beeldenrijke  gekte , gebaseerd op een als pijnlijk ervaren dualisme (een spanning tussen  binnen  en  buiten ,  de een  en  de ander ,  bewust  en  onbewust ) en vooral ook op een sterk verlangen naar oplossing van die gespletenheid.  Die lijn wordt in zijn vierde bundel, De andere ridders, voortgezet: droombeelden ontwikkelen een absurde humor zonder er minder hallucinerend door te worden, gebeurtenissen krijgen een quasi-naïviteit mee die ze er alleen maar surreëler op maakt. Als ernstig tegenwicht bevat de bundel overigens ook een serie portretten van voorzaten, vol weemoed en melancholie.

De andere ridders

Karel Soudijn in NRC Handelsblad: `Tellegen lijkt op een vogel die met een touwtje aan het dagelijks leven vast zit. Hij vliegt op, maar wordt snel terug getrokken. Tellegen onderneemt geen activiteiten om het touw los te maken. Hij probeert in zijn gedichten aan te geven, dát er een touw aanwezig is. Hoe sterker hij zich van het touw bewust wordt, hoe verleidelijker het ook weer voor hem is om op te vliegen. De wereld die in dromen en verlangens zichtbaar wordt, lijkt gevaarlijk voor de dichter. Stel dat de onbereikbare ander opeens volledig aanwezig zou zijn? In die nieuwe situatie dreigt het gevaar van chaos; zekerheden vallen weg. Als de gedroomde wereld werkelijkheid wordt, drijft de dichter misschien stuurloos rond.

Beroemde scherven

In de meeste gedichten uit  De een en de ander komen ze voor: de een en de ander. Hun verhouding is wisselend: soms is de een aards en de ander onmogelijk, zodat ze meer van elkaar verschillen dan mensen ooit zouden kunnen, soms lijken ze sprekend op elkaar, zoals in Tellegens eerdere bundel Ik en ik. In beide gevallen (met alles ertussenin) weerspiegelen ze menselijke verhoudingen, nooit belerend, nooit hekelend, altijd op de manier van de poëzie.

De een en de ander

Ik en ik is inmiddels al Toon Tellegens vijfde dichtbundel, maar het is de eerste die zo n grote innerlijke samenhang vertoont dat hij als een soort cyclus is op te vatten: de gedichten lijken alle in dezelfde wereld te spelen. Spelen Tellegens gedichten dan in een wereld ? De logica gaat erin elk geval niet in op; de gedichten waar iets tegelijk wel en niet het geval is zijn eer regel dan uitzondering. Je kunt dus ergens wel en niet zijn, en ook op twee plaatsen tegelijk, en dus ook in verschillende werelden. Wat daarvan zij, de attributen waarmee Tellegen de gedichten in Ik en ik stoffeert komen steeds terug: wij (ik en ik?) rijden almaar in een koets door de nacht, over de vlakte, door dorpen. Ondertussen gebeuren er de ingrijpendste dingen en tegelijk ook niet. Het merkwaardige is nu dat een en ander niet tot monotonie en vrijblijvendheid leidt, maar tot letterlijk ongekende affecten bij de lezer de bizarre toestand van de reiziger(s) in de koets moet wel op een indirecte wijze te maken hebben met dingen, gekend of niet, waar wij het grootste belang aan hechten.

Ik en ik

SPIJT Het spijt me. Die drie woorden! die zijn geboren uit ontgoocheling en een zucht van onnadenkendheid die zijn groot geworden in het naargeestige midden tussen lief en leed die door het leven hebben gemarcheerd één twee één twee, dromend van een oogopslag en die ongemerkt van betekenis zijn veranderd, verbleekt in het lege aangezicht van onbekenden hemels en vergeefs o het spijt me, het spijt me!

Hemels en vergeefs

De werkelijkheid is een bundel met nieuwe gedichten van Toon Tellegen. Nu geen cyclus, zoals Raafvogels, Stof dat als een meisje en Schrijver en lezer, of een lang gedicht als De optocht, maar op zichzelfstaande gedichten over de werkelijkheid, de waarheid en vooral de liefde en de dood.

De werkelijkheid

Toon Tellegen schrijft gedichten over sprookjes, over mensen die vallen, over de zon, over moeders, over rivieren, over klaprozen, over liefde en over dood. Maar eigenlijk misschien alleen maar over liefde. Zijn gedichten zijn niet geschreven voor mensen van een bepaalde leeftijd en ze zijn soms ook niet eenvoudig. Toch zijn ze heel goed te lezen voor iedereen die van poëzie houdt of van poëzie wil gaan houden. In dit boek staat een keuze uit zijn gedichten, die een kennismaking is met de poëzie. De poëzie, waarover Tellegen schrijft: Als je uit een raam kunt leunen rek je dan zo ver uit dat je zult vallen of haar net, nét zult kussen zij zal wachten, haar hart zal bonzen, zij zal zien hoe ver je reikt.

Er ligt een appel op een schaal

Waarom schrijf ik Ik schrijf omdat ik wil schrijven dat ik gelukkig ben. Op een dag zal het zover zijn en zal ik schrijven met mijn tong tussen het puntje van mijn tanden, en met rode oren en rode wangen: ik ben gelukkig. Als ik daarna ooit nog twijfel en meen dat ik verdrietig ben of de wanhoop nabij of zelfs reddeloos verloren, kan ik altijd opzoeken wat ik werkelijk ben: gelukkig.

Gewone gedichten

`Het regent,/het regent niet.  In Toon Tellegens gedichten gebeuren vanouds veel onmogelijke dingen. Maar leken de gedichten in zijn eerdere bundels qua structuur vaak een beetje op droomverslagen, in Als we vlammen waren gaat Tellegen directer te werk. Met een paar woorden zet hij een onmogelijke/mogelijke wereld op, en in die wereld blijkt het pardoes over onze eigen, vaak intieme gevoelens te gaan. En dan is die wereld weer weg, en wijzelf ook, dat wil zeggen we zijn er niet meer zoals we er van tevoren waren. Gelukkig kunnen we nog wel lezen: het volgende gedicht.

Als we vlammen waren

Gert Jan de Vries in de Volkskrant: `Tellegen doet met de grootste vanzelfsprekendheid niet aan genres. Hij schrijft ontroerend en geestig. En hoe absurd het ook allemaal lijkt, geen gedicht is bijzonder vrolijk. Tellegen mag alles nog zo omdraaien, vergroten, verkleinen en verdwazen, nergens verhult hij zijn onderwerpen: herkenbaar menselijk gedrag en herkenbare menselijke emoties.

Over liefde en over niets anders

Toon Tellegen, geboren in een groot, oud huis op het Maarland, dicht bij het bastion aan de Noordpoort, in Brielle, begon toen hij de weg langzamerhand smaller zag worden ruimte te scheppen met zijn gedichten. Gedichten als verdelgingsmiddel van benauwenis en nodeloos verdriet. Hij kijkt naar zijn leven als een ongelovige koorknaap: zijn poëzie komt voort uit twijfel aan alles waaraan hij mee moet doen. Toon Tellegen heeft veel liefde voor de oude en verslagen mens, de kleine voorwerpjes op zijn bureau, John Donne, John Berryman, Pablo Neruda, en voor Afrika, waar hij drie jaar lang een gelukkige medicijnman was. Regelmatig trekt hij zich terug, om zich af te vragen wat hem nu te doen staat. Waarschijnlijk zal hij bedenken dat meer poëzie moet volgen. Deze bundel is zijn debuut.

De zin van een liguster

Of het nu gaat om de boktor die de schildpad weer gelukkig maakt of de kikker die zichzelf het bijzonderst vindt, liefde is er in alle soorten en maten. Maar de mooiste is toch wel die tussen de eekhoorn en de mier: `Ze voelden zich vredig en heel tevreden, of eigenlijk meer dan dat. Gelukkig. Maar het was nóg meer dan dat. Ze wisten er geen woord voor te bedenken. Ze schoven nog iets dichter tegen elkaar aan en de eekhoorn zei: Ik weet het. Dat woord is ja. ' In Voor het geluk geboren zijn de warmste dierenverhalen over geluk, vriendschap en liefde verzameld.

Voor het geluk geboren

`Wil jij misschien mijn beste vriend worden? vraagt de olifant aan de spin. `Een vriend die overal met je mee naartoe gaat, die je altijd redt als je in gevaar bent, die je opvangt als je De dieren in het bos gaan altijd vriendschappelijk met elkaar om, en komen voor elkaar op. Ze koesteren elkaar, want er is niets zo bijzonder als een echte vriend. In Scherven brengen geluk verzamelde Toon Tellegen de mooiste verhalen over vrienden en vriendschap.

Scherven brengen geluk

Toon Tellegen: ‘Iedereen bewonderde mijn broer, maar ik het meest van iedereen.’ Als kleine jongen keek Toon Tellegen op tegen zijn zes jaar oudere broer, die onverzettelijk was, alle regels aan zijn laars lapte en zijn eigen weg ging. To en die broer in 2016 overleed, begon hij zijn herinneringen op te schrijven aan de tijd dat ze allebei nog thuis woonden. Zijn grote broer kon alles, hij durfde alles en vaak liep dat uit de hand. Maar al berusten Tellegens kleurrijke herinneringen voor een groot deel op waarheid, zijn fantasie geeft de stoere heldendaden een nog absurdistischere wending. Moeten we al die heldendaden geloven? Ja, want als het niet echt gebeurd is, had het wel zo kúnnen gebeuren! Net als in Een vorig leven roept Tellegen in De seringenboom de wereld van zijn jeugd op, en wekt hij die voorbije tijd tot leven in mooie, ontroerende en grappige verhalen.

De seringenboom

Op een dag merkt de krekel dat hij een vreemd gevoel in zijn hoofd heeft. Het is een zwaar, onwrikbaar gevoel, dat niet meer weg wil gaan. De dieren noemen hem niet meer de krekel, maar de sombere krekel. Pas na lange tijd en met veel moeite verdwijnt dat gevoel weer uit zijn hoofd. Toon Tellegen schetst het portret van de krekel die gebukt gaat onder een depressie en daar ten slotte weer van herstelt.

De genezing van de krekel

Daan Cartens in Kunst & Cultuur: `Wat Tellegen in zijn poëzie doet is meer dan het onbewuste bewust maken, hij levert in zijn gedichten een strijd met zijn ik die natuurlijk uit meer dan één persoon bestaat. De dubbelganger is hij ook, maar in een gewenste, verlangde, gedroomde of gehate staat. Geen gemoedstoestand blijft in Tellegens poëzie onbeschreven of ongenoemd, maar zelden zal de lezer die emoties aan de ik, de dichter toeschrijven. Zijn ik is een verbeelde eerste persoon en die kan ervaren wat een simpele ik niet vermag, zonder bij de lezer associaties op te roepen met het particuliere leven van de auteur. Ik (en dat is in dit geval degene die dit artikel heeft ondertekend) vind dat de aangrijpendste poëzie en in die categorie is Tellegen, niet door zijn methode, maar wel door zijn hoogst particuliere uitwerking, uniek.

Een langzame val

T. van Deel in Prisma-Lectuurvoorlichting: `Tellegen beeldt zijn obsessie en angst voor het verval, de dood, het afscheid meesterlijk uit. Hij laat een appel langzaam verrotten, slaat een mug schuldbewust dood, ontwaart een olifant in de porseleinkast van zijn ziel, ziet zichzelf over een muur klimmen aan de rand van zijn gedachten. Ach, het is prachtig, erg, droevig en lucide.

Een dansschool

‘Tot mijn twaalfde woonde ik in N, een oud stadje, niet ver van zee. Het is nu lang geleden, maar vaak denk ik dat ik daar nog woon, dat ik de deur uit ga en naar school loop, langs de haven voor ons huis…’ Zo begint Toon Tellegens Een vorig leven, waarin hij het stadje met de kalkfabriek en de mensen die daar woonden tot leven laat komen. Een van hen is de uitzonderlijke Jacob Laagwater, de vader van zijn beste vriendje. Laagwater las verhalen voor uit de Bijbel, verhalen die héél anders waren dan de echte Bijbelverhalen… Toon Tellegens verhalende herinneringen wekken een voorbije tijd tot leven.

Een vorig leven

De olifant is zeer dankbaar omdat de andere dieren een nieuw bed voor hem geregeld hebben en de zandtor, die midden in de woestijn woont, bedankt de regen uitbundig voor het eindelijk weer eens kletteren. De krekel is de kikker zeer erkentelijk voor zijn lessen in kwaken en de mus schrijft een bedankbrief in het zand. Zo klinkt er vaak `Dank je wel in het bos, voor alle cadeaus die de jarigen krijgen, en voor de hulp die ze elkaar bieden. In Dank je wel komen alle gelegenheden aan bod waarbij eenieder bedankt kan worden.

Dank je wel

Als het aardvarken de wanhoop nabij is, geven de andere dieren hem bemoedigende cadeaus. 'Heel langzaam sloop zijn wanhoop weg, verdween in het struikgewas en, later die avond, achter de horizon. Bemoedigende gedachten, die hij van de eekhoorn had gekregen, verschenen in zijn hoofd.' De dierenverhalen die in Een hart onder de riem zijn verzameld, bieden de lezer troost en bevrijdende lach.

Een hart onder de riem

Nog niet zo lang geleden liet Toon Tellegen zich in een interview ontvallen: Mijn grootvader, die in Rusland is geboren, was oud toen ik hem kende. Hij werd geboren in 1875 en ik in 1941. Hij had een grote witte baard, die naar twee kanten uitstak. Mijn moeder zei dat het een Russische baard was. Pas na zijn dood ben ik erachter gekomen dat hij zijn leven veel heeft geschreven, herinneringen aan het oude Rusland van voor de revolutie; die herinneringen zijn prachtig, maar nooit in een boek verschenen. Toon Tellegen heeft de verhalen die zijn 'Russische' grootvader hem vroeger vertelde of had kunnen vertellen na al die jaren eindelijk opgeschreven. Het zijn verhalen over familieleden die voor de Russische revolutie in Sint-Petersburg woonden; over de eigenaardige gebruken, over de levenswijze die ze na hun vlucht terug naar het moederland Nederland in gedachten hadden meegenomen. Het zijn tot weemoede stemmende verhalen, soms grappig, soms laconiek of bizar, vaak somber, wanneer de grootvader niet naar de bodem van zijn herinneringen wil afdalen. Alsof iets hem tegenhoudt. Toon Tellegen laat ons iets proeven van de intimiteit die het vertellen eigen is, van de bijzondere ontmoetingen tussen een grootvader en zijn kleinkind. Onvergetelijke ontmoetingen, onvergetelijke intimiteit.

De trein naar Pavlovsk en Oostvoorne

Arjaan van Nimwegen in het Utrechts Nieuwsblad: `Het gebeurt niet vaak dat een dichter vanaf zijn debuut een uitgesproken eigen geluid laat horen, dat zich in de volgende bundels consequent en eigenzinnig ontwikkelt zonder tot een maniertje te verwateren. De vondst, het nieuwe dat debuten soms zo fris en verrassend maakt, heeft maar al te vaak een anticlimax als opvolger: de dichter keert terug op zijn schreden, omdat de weg die hij insloeg doodliep of naar onvruchtbare gebieden leidde. Bij Toon Tellegen is dat bepaald niet het geval. Vanaf zijn eerste bundel, De zin van een liguster (1980), had hij zijn eigen weg gevonden, en hij vervolgt die onverstoorbaar. Hij vindt zo nu en dan een nieuw zijpad, maar blijft de eenmaal ingeslagen richting vastberaden trouw. Zijn poëzie werd er in toenemende mate onvervreemdbaar door. Ik ken weinig moderne dichters van wie de stem zo onmiddellijk herkenbaar is.

Mijn winter

Ode aan ik Arme ik arme arme ik o arme ik o armere steeds maar armere en armere ik armelijke ik.............. o arme armoedige armlastige armzalige armtierige armhartige ik erbarmelijke ik allerallerarmste ik o doodarme straatarme zielsarme ik in- en inarme ik o arme arme arme ik.

Minuscule oorlogen

In Stof dat als een meisje voeren een man en een engel een gevecht op leven en dood. Hoewel het er hevig aan toegaat, vooral als het donker is, blijft de engel zijn slachtoffer meestal met mededogen en tederheid bejegenen.

Stof dat als een meisje

`Bloemen verwelken, schepen vergaan, maar onze liefde, o onze liefde blijft altijd bestaan... Tot verdriet en woede van de dirigent weten de zangers maar niet de juiste toon te treffen. Elk tafereel weer lijken ze de plank mis te slaan. Terwijl zij repeteren op de achtergrond zien we Vink in bed liggen en horen we dat Dora naar het strand wil gaan. Mijnheer Leenderts waarschuwt keer op keer. Gaat Vink met Dora mee naar het strand? En neemt hij de waarschuwingen van Leenderts ter harte? Toon Tellegen doorloopt in Dora alle stemmingen en sferen, waardoor de personen en ten slotte de liefde in een steeds ander licht komen te staan.

De krekel en de sprinkhaan hebben ruzie, al weten ze eigenlijk niet waarom, en de tor en aardworm houden een wedstrijdje wie het boost van allemaal is. Volgens de slak kan niet iedereen geduldig zijn en word je wel eens boos, maar die boosheid kun je zo wegblazen of verpulveren, je kunt er in elk geval veel dingen mee doen om het onderling snel weer goed te maken. `Vergeven... dacht de egel. Wil iemand mij wel eens vergeven? In Zand erover zijn de mooiste dierenverhalen verzameld over ruzie, misverstand, spijt en elkaar vergeven.

Zand erover

relevance|desc

publishdate|desc

publishdate|asc

rating|desc

title|asc

author_lastname|asc

BookBeat gives you access to 1 million audiobooks right on your mobile. Find your next favourite by browsing through our top lists and categories.

Do you like to read books? Discover 1 million e-books at BookBeat. Pick and choose from different genres, such as best-sellers, crime, romance, non-fiction and much more!

Get access to 1 million e-books on your phone. Browse and find your next favorite read today!

On our Bookshelf - Audiobooks

With BookBeat you can explore more than 1 million audiobooks and e-books on your mobile or tablet. Try for free and enjoy a world of stories at BookBeat.

BookBeat - Audiobooks and e-books directly in the mobile. Try for free!

Unless you're out on an adventure, it's better to sign up at the website of {country}.

You can browse and find the most popular authors and books in the BookBeat app here. We’ve got a great selection of various authors and genres, this list will definitely inspire you to a great reading experience in the app!

{AuthorName} books - BookBeat

{NarratorName} as narrator - BookBeat

Are you on the hunt for your new favourite narrator, or do you have a favourite that you want to listen to even more? We've got you covered! We've gathered all of the most popular narrators and the books they’ve narrated here.

Search - BookBeat

Title

Person doing dishes and listening to BookBeat

Author

Toon Tellegen

Get started with BookBeat today

About us

Follow us

Help and contact

Information

BookBeat

Download BookBeat